28 شهریور 1403
logo

مرکز تحقیقات مواد زائد جامد

دانشگاه علوم پزشکی تهران

سلسـله مراتب مدیریـت پسـماند

سلسـله مراتب مدیریـت پسـماند، سـازگارترین گام‌هـای محیـط زیسـتی کـه بایـد قبـل از دفن پسـماندها برداشـته شـود را نشـان می‌دهـد. اولیـن مرحلـه در سلسـله مراتب مدیریـت پسـماند یعنـی کاهـش در مبـداء و اسـتفادۀ مجـدد، بـر جلوگیـری از تولیـد پسـماند متمرکـز اسـت. وقتـی کـه تولیـد پسـماند کاهـش می‌یابـد یـا در مبـداء تولیـد، مـورد اسـتفادۀ مجـدد قـرار میگیـرد، بـه مـواد خـام کمتـری نیـاز خواهـد بـود و پسـماند کمتـری نیـز بایـد جمـع‌آوری، حمـل و دفـع شـود. کاهـش میـزان اسـتخراج مـواد خـام، منجـر بـه مزایـای محیـط زیسـتی متعـدد و صرفه جویـی در هزینه هـای مرتبـط بـا جمـع‌آوری و دفـع نهایـی محصـولات میشـود. بـرای پسـماندهایی کـه نمیتـوان تولیـد آنهـا را کاهـش داد یـا نمیتـوان در مبـداء تولیـد، مـورد اسـتفادۀ مجـدد قـرار داد، بازیافـت یـا کمپوسـت،گزینـه اسـت. بازیافـت یـا کمپوسـت نیـزهماننـد اسـتراتژی‌های کاهـش تولیـد و اسـتفاده مجـدد، مزایـای محیـط زیسـتی متعـدد و صرفه جویـی در هزینه هـا را بـه دنبـال دارنـد، امـا بـرای اجـرای یـک برنامه بازیافـت یا کمپوسـت، نیــاز بــه هزینه‌هــای ســرمایه گذاری اولیــه بالایی اســت. اســتراتژی‌های کاهــش تولیــد و بازیافــت منجــر بــه کاهــش میــزان پســماندهای ورودی بــه محیــط زیســت نظیــر منابــع آبــی و در نتیجــه، باعــث کاهــش میــزان پسـماندهای دریایـی می‌شـوند. بازیافـت انـرژی نیـز یکـی دیگـر از ایـن اسـتراتژی‌ها اسـت کـه بـرای پسـماندهای غیـر قابـل بازیافـت یـا غیـر قابـل کمپوسـت، قابـل اسـتفاده اسـت. بازیافـت انـرژی، میـزان پسـماندهایی را کـه در نهایــت بــه محل‌هــای دفــن پســماند منتقــل می‌شــوند، کاهــش می‌دهــد و بخشــی از نیــاز بــه ســوخت‌های فسـیلی را نیـز جبـران میکنـد. بـا اینحـال، بازیافـت انـرژی از پسـماند می‌توانـد منجـر بـه آلودگـی هـوا شـود و نیـاز بـه سـرمایه‌گذاری و هزینه‌هـای عملیاتـی قابـل توجهـی نیـز دارد.
 
دریا  امیری
تهیه کننده:

دریا امیری